Pipo Tütün Kavramları-1: Pipo Tütün Türleri

Virginya, oryantal, ingiliz harmanı, aromatik, flake kesim, latakya vb. birçok tütün kavramını mutlaka duymuşsunuzdur. Özellikle yeni başlayan kişiler için bu tamamen bir kavram karmaşasına yol açıyor. Gerçekten benim de yeni başladığım dönemlerde, pipoya ayırdığım vaktimin büyük çoğunluğu kavramları anlamaya ve algılamaya gidiyordu. Bu konu hakkında pek fazla kaynak bulunmadığı için de öğrenmek biraz zor oluyordu. Ayrıca kapsamlı bir kaynak sıkıntısı hala mevcut. Elimden geldiğince bunu gidermeye çalışacağım. Yazımızı birkaç bölüm altında değerlendirmek sadelik açısından daha iyi olacak. Belirtmem gereken şöyle bir durum var. Bu kadar kapsamlı bir konuyu tek yazıda anlatmam pek mümkün değil. O nedenle bir yazı dizisi olarak yapmam daha sağlıklı olacaktır. 4 yazılık bir dizi yapmanın daha uygun olacağı kanaatine vardım. Toplamda;

A-Pipo Tütün Türleri B-Pipo Tütün Harmanları

C-Pipo Tütünü Kesimleri

D-Diğer Kavramlar

olmak üzere bir planlama yaptım. Bu yazıda ilk bölüm olan pipo tütün türlerine değineceğim.

A-Pipo Tütün Türleri

1-Virginya Tütünü

Aslında tüm dünyada en çok bilinen ve en çok kullanılan tütündür. Genel olarak büyük yapraklı, nispeten daha tatlı ve yanışı iyidir. Yanışının iyi olması, diğer tütün türlerine göre veriminin yüksek olması ve harmanlara tatlılık katması nedeniyle pipo tütünlerinde en çok karşılaştığımız tütün türüdür. Bununla birlikte yapraklardaki nişasta oranı yüksektir. Adını ilk yetiştirildiği ABD eyaleti olan Virginia'dan almaktadır. Sarı ve altın renkli yaprakları kuruduğunda turuncu renge kaçmaktadır. Pipo harmanlarında kullanılan diğer tütünlerden ayrılan en önemli yönü çok yönlülüğüdür. Neredeyse bütün pipo harmanlarında bulunur.

Virginya

2-Oryantal Tütün

Şark tütünü ve Türk tütünü adlarıyla da bilinir. Yetiştiği coğrafya Osmanlı coğrafyasıdır diyebiliriz. Küçük yapraklı olup verimi düşük tütünlerdendir. Hem yetiştiği bölgenin sınırlı olması hem de yapraklarının ufak olması nedeniyle çok değerlidir. İki çeşidi bulunmaktadır. Bunlardan ilki nötr oryantal tütünüdür. Nötr olan bu tütünler daha çok sigara harmanlarında kullanılsa da bazı pipo harmanlarından dengeleyici olarak kullanılırlar. Pipo tütünlerinde asıl olarak bir diğer tür olan aromatik şark tütünleri kullanılır. Ege coğrafyasında bu tütün türünün en iyileri yetişir. Şeker oranı yüksektir. Harmanlara lezzet ve derinlik katar.

Şark Tütünü

3-Burley Tütünü

Ağırlıklı olarak sigaralarda kullanılsa da gerek duman ihtiyacını karşılamak gerek yanış dengesini sağlamak için pipo harmanlarında kullanılır. Bununla birlikte soslamaya çok yatkın olduğu için aromalı harmanlarda da kullanılırlar.

Burley

4-Perique Tütün

Teknik olarak ayrı bir tütün çeşidi değildir. Kırmızı Burley tütününün belirli bir işlemden geçirilmesinden sonra elde edilen tütüne denir. Louisiana eyaletinde bulunan St James Parish bölgesinin yüksek alüvyonlu toprağında yetişen kırmızı burley tütünleri kullanılır. Bununla birlikte Maryland tütününü kullanarak yapan da bulunmaktadır; ancak elle tutulur "Green River Kentuck Burley"den elde edilen Akadian Perique'dir. St. James Perique kadar kaliteli olmasa da ona göre daha ucuz ve daha fazla elde edilir. Toprağa en bağlı tütün çeşididir. Bölgedeki tohumlar başka bir yere ekildiğinde elde edilen tütün perique olmazken başka bir yerden getirilen farklı tütün tohumları birkaç hasattan sonra perique olmaktadır. Tütün bitkisinde 12 adet yaprak bırakılıp yapraklar koyu yeşile döndüğünde topraktan tamamen çıkartılıp kurutulmak üzere asılırlar. Yaprakların solmasından sonra burleyde olduğu gibi air-cure tekniği uygulanır. Daha sonrasında tütün yaprakları meşe fıçılarda presslenir. Ara ara havalandırmakla birlikte hemen hemen 1 yıl boyunca meşe fıçı içerisinde presslenerek bekletilir. Bu işlem neticesinde tütün baharatlı, sert bir hale gelir. Serin içimlidir. Sertlik,serinlik ve baharatlı tadı nedeniyle pipo harmanlarında kullanılır.

Perique üretimi için yapılan press

5-Kentucky Tütünü

Perique gibi burley tütünün özel bir işlemden geçirilmiş halidir. Çok sınırlı bir üretimi vardır. Amerika'nın birkaç bölgesinde, Afrikanın birkaç ülkesinde ve Polonya ile İtalya'da üretilir. Toscana purolarında da kullanılmaktadır. Koyu renkli ve fire-curing işleminden geçirilmiş bir tütündür. Kürleme için yapılan özel odalarda, alev almayan odunların yakılmasıyla elde edilir. Odunlardan çıkan dumanlar tütünün içine hapsolur ve tütünün koyu bir renk almasını sağlar. Bu işlem tütüne özel bir aroma ve koku vermektedir. Neredeyse tüm harmanlarla uyumlu olup, yumuşak ve gövdesi doygun olmayan harmanlara güç ve sertlik katması amacıyla kullanılır.

6-Maryland

Adından da anlaşılacağı üzere ABD'de yetiştirilen bir tütün türüdür. Sınırlı da olsa Avrupanın belirli bölgelerinde de yetiştirilir. Tek başına tüketilmeyen tütünlerdendir. Harmanlarda yanış dengesini sağlaması amacıyla kullanılır. Çok stabil bir yanışı vardır. Çok yavaş yanan harmanları hızlandırmaya, çok hızlı yanan harmanları yavaşlatmaya yarar. Bu özelliği nedeniyle yüksek kaliteli puroların dış yaprağında da kullanılır. Düşük nikotin içerir ve nötr bir tütündür.

7-Latakya

Adını Suriyenin bir liman kenti olan Latakya şehrinden almaktadır. Burada ve Kıbrısın kuzeyinde yetiştirilir. Bu iki bölgede yetiştirilen tütünlerin fire-curing işleminden geçirilmesi ile elde edilir. Yaprakların kurutulmasından ardından ambarda asılır ve ambarda meşe odunu yakılır. Bu şekilde tütsülenerek elde edilen tütüne Latakya denir; fakat bu tütüne ait birçok sır hala tam olarak keşfedilmemiştir. Buradan sonra anlatacaklarım otoriteler tarafından kabul edilen bilgilerden ziyade kendi kanaatimdir. Bu tütünde önemli olan kısım tütünden ziyade tütsüleme işlemidir. Güneşte sağlıklı bir şekilde kuruyabilen virginya ve şark tütünleri ile latakya elde edilebilir. Tütüne karakteristiğini katan aslında tütsülemede kullanılan malzemeler ve odunun çeşididir. Muhteşem bir lezzeti ve derinliği bulunmaktadır. Bununla birlikte sadece pipo tütünlerinde kullanılmaktadır.

Latakya

8-Cavendish

Burley veya virginya tütünlerinin özel bir işlemden geçirilmesi ile elde edilen bir tütün türüdür. Bu tütünlerin buharla nemlendirilip ardından presslenmesi ile elde edilir. Bu tütün türünün içeriğine göre nötr ve aromatik olmak üzere iki çeşidi vardır. Çok iyi bir taşıyıcı olduğundan aromatik tütünlerde sıklıkla kullanılır. Bu tütünlerde buharlama işlemi sırasında verilmek istenen aroma buhar ile tütüne verilir. Nötr türünde ise buharlama ve basınç sırasında tütünün içeriğindeki şeker dışarıya çıkmaktadır. Cavendishin fırınlanması ile elde edilen haline de black cavendish denmektedir.

Cavendish

-Thracian Pipe